Η κοινωνική εργασία είναι βαθιά ανθρώπινη
Πίσω από κάθε ιστορία ενδυνάμωσης, πίσω από κάθε οικογένεια που βρίσκει ξανά την ισορροπία της ή κάθε παιδί που προστατεύεται από την κακοποίηση, υπάρχει ένας κοινωνικός λειτουργός που έχει δώσει χρόνο, ενέργεια και πολλές φορές κομμάτι του εαυτού του. Η κοινωνική εργασία είναι ένα επάγγελμα που συχνά λειτουργεί σιωπηλά – στο παρασκήνιο – με ελάχιστη αναγνώριση αλλά τεράστιο αντίκτυπο.
Το συναισθηματικό φορτίο
Ένας κοινωνικός λειτουργός καλείται καθημερινά να σταθεί δίπλα σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κρίση. Η δουλειά περιλαμβάνει ακρόαση σκληρών αφηγήσεων, διαχείριση πένθους, τραύματος, βίας, εγκατάλειψης. Είναι εύκολο να φτάσει κανείς στα όρια της συναισθηματικής εξάντλησης (burnout), ειδικά όταν καλείται να βοηθήσει χωρίς να έχει πάντα τα κατάλληλα εργαλεία ή την υποστήριξη από το σύστημα.
Ο αγώνας με τη γραφειοκρατία και την υποστελέχωση
Πέρα από το ανθρώπινο κομμάτι, υπάρχει και η καθημερινή μάχη με τη γραφειοκρατία. Ατελείωτα έγγραφα, υποχρεωτικά πρωτόκολλα, περιορισμένοι πόροι και δομές που δεν επαρκούν, αποτελούν εμπόδια στην ποιότητα της παρέμβασης. Πολλές φορές, ο κοινωνικός λειτουργός αναγκάζεται να αυτοσχεδιάσει, να συντονίσει φορείς, να «παλέψει» για τον πολίτη – όλα αυτά, χωρίς θόρυβο, αλλά με αποφασιστικότητα.
Αυτοφροντίδα: μια πράξη επαγγελματισμού
Η φροντίδα του εαυτού είναι συχνά κάτι που ξεχνιέται. Όμως, για να μπορέσει κάποιος να στηρίξει αποτελεσματικά τους άλλους, χρειάζεται πρώτα να στέκεται γερά ο ίδιος. Η επίγνωση των ορίων, η τακτική εποπτεία, η ψυχολογική υποστήριξη των επαγγελματιών, αλλά και η αλληλεγγύη μεταξύ συναδέλφων, δεν είναι πολυτέλειες – είναι αναγκαίες προϋποθέσεις.
Οι μικρές νίκες που δίνουν νόημα
Μέσα σε όλες αυτές τις δυσκολίες, υπάρχουν στιγμές που δίνουν δύναμη. Ένα παιδί που βρίσκει σταθερό περιβάλλον. Μια γυναίκα που απομακρύνεται από έναν κακοποιητικό σύντροφο. Ένας ηλικιωμένος που λαμβάνει την υποστήριξη που του αξίζει. Μικρές νίκες, που όμως για κάποιους είναι αλλαγές ζωής.
Η κοινωνική εργασία είναι σκληρή, αλλά βαθιά ανθρώπινη. Είναι μια αόρατη εργασία – μέχρι να χρειαστείς κάποιον να σταθεί δίπλα σου. Και τότε, η παρουσία ενός κοινωνικού λειτουργού μπορεί να κάνει τη διαφορά.